رویداد تولید توکن یا Token Generation Event (TGE) روشی برای جذب سرمایه در پروژههای بلاکچینی است که طی آن یک پروژه، توکنهای رمزنگاریشدهی خود را برای اولین بار ایجاد و به عموم عرضه میکند. این فرایند به تیمهای توسعهدهنده امکان میدهد قبل از راهاندازی شبکه اصلی یا محصول نهایی، منابع مالی لازم برای تکمیل پروژه را تأمین کنند و همزمان یک جامعه از حامیان اولیه بسازند.
در واقع، TGE با توزیع توکنهای پروژه بین سرمایهگذاران، مشارکتکنندگان و حتی اعضای تیم، به راهاندازی اکوسیستم پروژه و مشارکت کاربران در مراحل اولیه کمک میکند. بسیاری از پروژههای مطرح (از جمله اتریوم در سال ۲۰۱۴) سرمایه اولیه خود را از این طریق بهدست آوردهاند. اصطلاح TGE شباهت زیادی به عرضه اولیه سکه (ICO) دارد، با این تفاوت که تمرکز TGE بیشتر بر ایجاد و توزیع توکن کاربردی پروژه است تا فروش سرمایهگذاری؛ به همین دلیل بسیاری از استارتاپها برای دوری از حواشی قانونی ترجیح میدهند رویداد جذب سرمایه خود را TGE بنامند، چرا که از دیدگاه مقررات، توکن کاربردی TGE بهعنوان اوراقبهادار تلقی نشده و مشمول مالیات یا سختگیریهای نظارتی ICO نیست.
در ادامه این مقاله از آکادمی مالی آتِس به بررسی فرآیند TGE میپردازیم:
فرآیند برگزاری یک TGE
یک رویداد تولید توکن معمولاً طی چند مرحلهی اصلی برگزار میشود که از برنامهریزی اولیه تا عرضهی نهایی توکن را شامل میشود:
- برنامهریزی و طراحی توکن: در این گام، پروژه مستنداتی نظیر وایتپیپر آماده کرده و جزئیات فنی و اقتصادی توکن را طراحی میکند. مواردی مانند تعیین اهداف توکن، تعداد کل عرضه، موارد استفاده (کاربردهای توکن در پلتفرم)، نحوه تخصیص بین بخشهای مختلف (تیم، سرمایهگذاران اولیه، فروش عمومی) و مکانیزمهای کنترلی مثل زمانبندی انتشار تدریجی (vesting) مشخص میشوند. همچنین پلتفرم بلاکچینی مناسب برای صدور توکن انتخاب میشود (برای مثال، صدور توکن بهصورت یک توکن ERC-20 روی شبکه اتریوم در صورتی که شبکه اصلی پروژه هنوز آماده نیست).
- توسعه فنی و قراردادهای هوشمند: در این مرحله تیم پروژه، قرارداد هوشمند توکن را پیادهسازی کرده و آن را از لحاظ امنیتی مورد بررسی و audit قرار میدهد تا از هرگونه آسیبپذیری جلوگیری شود. قرارداد هوشمند مسئول ایجاد (mint کردن) توکنها روی بلاکچین انتخابشده و مدیریت تراکنشها و موجودی توکنهای کاربران خواهد بود. اطمینان از امنیت این قرارداد بسیار حیاتی است، چرا که هرگونه خطا میتواند به سرقت دارایی سرمایهگذاران یا اختلال در فرایند توزیع منجر شود.
- بازاریابی و جذب جامعه: پیش از عرضهی رسمی توکن، پروژه اقدام به اطلاعرسانی گسترده میکند تا توجه سرمایهگذاران و علاقهمندان را جلب نماید. این بازاریابی از طریق شبکههای اجتماعی، انجمنهای گفتوگو، همکاری با اینفلوئنسرهای حوزه رمزارز و برگزاری رویدادهای پیشفروش یا لیست انتظار (whitelist) صورت میگیرد. هدف این مرحله ایجاد هیجان در جامعه و اعتمادسازی است تا تعداد کافی مشارکتکننده در روز TGE حضور داشته باشند. همچنین، پروژه در این فاز به سؤالات جامعه پاسخ میدهد و شفافیت در مورد اهداف و برنامههای خود را نشان میدهد تا اعتماد سرمایهگذاران جلب شود.
- فروش و توزیع اولیه توکن: سرانجام در روز مقرر، رویداد TGE برگزار میشود. در این رویداد، توکنهای پروژه بر اساس برنامهی از پیش تعیینشده منتشر و برای فروش عرضه میشوند. ممکن است فروش در چند مرحله انجام گیرد؛ برای مثال یک فروش خصوصی برای سرمایهگذاران بزرگ و سپس فروش عمومی برای عموم افراد. خرید توکنها معمولاً با ارزهای رایج دنیای رمزارز (مانند اتر یا بیتکوین) و از طریق قرارداد هوشمند یا پلتفرمهای لانچپد انجام میشود. پس از تکمیل فروش، توکنهای ایجادشده بین خریداران و مشارکتکنندگان توزیع میشود و به کیفپول آنها منتقل میگردد. در بسیاری از پروژهها، برای جلوگیری از فشار فروش ناگهانی، توکنهای تیم و سرمایهگذاران اولیه بهصورت قفلشده با زمانبندی آزادسازی تدریجی تخصیص مییابد. پس از اتمام TGE، بسته به استراتژی پروژه، ممکن است توکن به صرافیهای رمزارزی جهت معامله وارد شود یا در صورت راهاندازی شبکه اصلی در آینده، توکنهای موقت به توکنهای شبکه اصلی تبدیل شوند. به این ترتیب، یک چرخه TGE کامل شده و توکن پروژه رسماً وارد گردش در بازار و جامعه میشود.

جدول ویژگیهای کلیدی TGE
در جدول زیر، مهمترین ویژگیها و جنبههای یک رویداد تولید توکن بهصورت خلاصه آمده است:
| ویژگی | توضیحات |
|---|---|
| هدف (Objectives) | تأمین سرمایهی مورد نیاز برای توسعه و راهاندازی پروژه؛ توزیع اولیه توکنها بهمنظور آغاز استفاده در شبکه یا محصول؛ جذب کاربران و حامیان اولیه برای مشارکت در اکوسیستم. |
| شرکتکنندگان (Participants) | تیم پروژه و بنیانگذاران؛ سرمایهگذاران خصوصی (خریداران پیشفروش)؛ مشارکتکنندگان عمومی (خریداران عمومی در رویداد TGE)؛ مشاوران و همکاران پروژه؛ اعضای جامعهی کاربری که در مراحل اولیه به پروژه میپیوندند. |
| روش توزیع (Distribution) | ایجاد توکن روی یک بلاکچین موجود (مثلاً صدور توکن روی اتریوم) و تعریف قرارداد هوشمند برای فروش؛ برگزاری فروش خصوصی/عمومی توکن طبق زمانبندی مشخص؛ تخصیص توکنهای فروختهشده به کیفپول خریداران از طریق قرارداد هوشمند؛ درنظرگیری برنامه آزادسازی تدریجی برای توکنهای تیم و سرمایهگذاران اولیه جهت جلوگیری از فشار فروش ناگهانی. |
| مزایا (Advantages) | دسترسی به سرمایهگذاران در مقیاس جهانی و جذب سرمایه بهصورت غیرمتمرکز و بدون نیاز به واسطه؛ تأمین سریع منابع مالی برای توسعهی پروژه؛ ایجاد یک جامعهی حامی از کاربران اولیه که در موفقیت پروژه سهیم هستند؛ امکان عرضهی توکن در بازارهای ثانویه و نقدشوندگی زودهنگام برای سرمایهگذاران. |
| ریسکها (Risks) | عدم قطعیتهای قانونی و نظارتی (بهدلیل جدید بودن این مدل تأمین مالی)؛ امکان مواجهه با پروژههای کلاهبرداری یا تیمهای غیرقابل اعتماد که پس از جذب سرمایه پروژه را رها کنند؛ نوسانات شدید در ارزش توکن بهدلیل سفتهبازی و کمتجربگی بازار؛ احتمال ناکامی پروژه در تحقق وعدهها که میتواند منجر به بیارزش شدن توکنها شود؛ خطرات فنی از جمله حملات هکری به قراردادهای هوشمند یا کیفپولهای سرمایهگذاران. |
جمعبندی
رویداد تولید توکن (TGE) یکی از ابزارهای مهم تأمین مالی در دنیای رمزارزها بهشمار میرود که به پروژههای نوپا امکان میدهد بدون نیاز به سازوکارهای سنتی، سرمایهی لازم برای پیشبرد ایدههای خود را جذب کنند. در یک TGE موفق، پروژه علاوه بر جمعآوری سرمایه، یک جامعهی اولیه از کاربران و حامیان را پیرامون خود شکل میدهد که این امر میتواند به رشد و پذیرش بلندمدت آن کمک کند.
از سوی دیگر، مشارکت در TGEs برای سرمایهگذاران فرصتی فراهم میکند تا به توکنهای جدید با قیمت پایینتر دسترسی پیدا کنند و در صورت موفقیت پروژه از رشد ارزش آن بهرهمند شوند. با این حال، همانطور که اشاره شد TGEها خالی از چالش و ریسک نیستند. از مشکلات حقوقی گرفته تا احتمال شکست پروژه یا افت ارزش توکن، همواره باید جوانب احتیاط را در نظر داشت. توصیه میشود هم تیمهای پروژه و هم سرمایهگذاران، پیش از برگزاری یا شرکت در یک TGE تحقیق و موشکافی دقیقی (DYOR) انجام دهند.
برای پروژهها، شفافیت در اطلاعرسانی و پایبندی به تعهدات پس از جذب سرمایه حیاتی است و برای سرمایهگذاران، ارزیابی دقیق تیم توسعه، مدل کسبوکار، نقشه راه و شرایط فنی قرارداد توکن ضرورت دارد. بهطور خلاصه، TGE میتواند سکوی پرتاب یک پروژهی رمزارزی باشد، به شرط آنکه با دانش کافی و دید واقعبینانه نسبت به مزایا و ریسکهای آن approached شود.




