بازارهای مالی، بازارهایی پر ریسک اند و یکی از ریسک های معمول آن، وجود تله های خرسی و گاوی بسیاری در بازار است. تله گاوی و تله خرسی، اصطلاحی است که به روندهای معکوس کوتاه مدت و کاذبی گفته می شود که در خلاف جهت روند اصلی بازار ایجاد می شوند و معامله گران را فریب داده و قانع می کنند که روند اصلی بازار در حال تغییر است.
تله گاوی و تله خرسی چیست و چگونه گرفتار آن نشویم؟
مسیر سرمایه گذاری و معامله در بازارهای مالی، مسیری پر پیچ و خم است و تله های زیادی سر راه معامله گران قرار دارد که می توانند به سادگی تریدرهای مبتدی و ناآگاه را به دام بیندازند. تله گاوی و تله خرسی، دو اصطلاحی هستند که بازار برای این تله ها انتخاب کرده و هر کدام از آنها تحت شرایطی متفاوت در بازار ایجاد می شوند. در این مقاله قصد داریم در رابطه با این دو تله صحبت کنیم، پس تا آخر با ما همراه باشید.
تله خرسی (Bear Trap) چیست؟
قبل از اینکه با تله خرسی آشنا شویم، باید با مفهوم خرس (bear) در بازار مالی آشنا شویم. خرس به تریدری گفته می شود که فکر می کند روند یک بازار به طور کلی نزولی است یا نزولی خواهد شد و در این شرایط با اتخاذ یک استراتژیِ سرمایه گذاریِ خرسی، برای کسب سود از بازار دست به فروش استقراضی می زند.
تله خرسی (bear trap)، یک نوع الگوی تکنیکالی است که به سادگی موجب گمراهی اهالی ناآگاه بازار می گردد. در واقع این پدیده، یک عملکرد کاذب و نادرست در بازار است که در روند صعودی، سیگنال معکوس را به معامله گران می دهد. این تله می تواند معامله گران را مجاب کند که یک حرکت نزولی در راه است و از این طریق موجب ضرر آنها گردد.
این اتفاق زمانی در بازار می افتد که سرمایه گذارانِ پرقدرت یا نهادهای مالی بزرگ در یک روند صعودی، برای کسب سود، سهام های خود را در مقیاس بسیار بالا می فروشند و به این کار آنقدر ادامه می دهند تا بقیه اهالی بازار هم فریب بخورند که روند صعودی به پایان رسیده و بازار یک روند نزولی را آغاز کرده است. آنگاه دست به فروش دارایی های خود میزنند و همینطور قیمت افت می کند تا جایی که همان سرمایه گذاران بالقوه اولیه، قیمت را برای خرید مجدد مناسب می بینند و دوباره خرید می کنند. این امر باعث می شود تله آزاد شود و معامله گرانی که فروش انجام داده بودند، متضرر شوند و سازمان ها یا همان سرمایه گذاران بزرگ به سودهای خوبی برسند. البته این پدیده همیشه به علت کسب سود رخ نمی دهد و علاوه بر آن، علل گوناگون دیگری نیز می تواند داشته باشد، از جمله اتفاقات غیر منتظره سیاسی و اقتصادی یا جلوگیری از روندهای صعودی توجیه ناپذیر و لجام گسیخته بازار. در مقابلِ تله خرسی، اصطلاحی دیگر به نام تله گاوی در بازار داریم. تله گاوی و تله خرسی، هر دو بسیار در بازار رایج هستند.
تله گاوی (Bull Trap) چیست؟
تله گاوی و تله خرسی دو اصطلاحی هستند که در تضاد با هم استفاده می شوند. یعنی تله گاوی درست برعکس تله خرسی اتفاق می افتد. این بار روند اصلی نزولی است، اما ناگهان معامله گران شواهد کاذبی مبنی بر روند صعودی در بازار مشاهده می کنند و این شواهد تا آنجا ادامه پیدا می کند که تعداد زیادی معامله گر فریب خورده و قانع می شوند بازار در حال تغییر روند است. در نتیجه دست به خرید می زنند، غافل از اینکه این فقط یک تله است که حساب شده جلو راه آنها قرار داده شده است. سپس تله آزاد می شود و قیمت دوباره به روند اصلی خود که همان روند نزولی است باز می گردد.
چگونه گرفتار تله گاوی و تله خرسی نشویم؟
تله گاوی و تله خرسی، دام های خطرناکی هستند که می توانند به راحتی افراد را فریب دهند. برای اینکه در دام این تله ها گرفتار نشویم، باید بتوانیم ابتدا آنها را شناسایی کنیم. راه های متفاوتی برای شناسایی این تله ها وجود دارد، از جمله:
بررسی سطوح فیبوناچی: سطوح فیبوناچی، سطوح قدرتمندی هستند که روند قیمت در برخورد با بعضی از آنها واکنش نشان می دهد. زمانی که متوجه تغییر ناگهانی قیمت شدید، ببینید آیا قیمت با یکی از سطوح مهم فیبو برخورد داشته یا خیر. اگر برخورد داشت اما موفق به شکست آن نشده بود، می تواند نشانه ای از وجود تله خرسی یا تله گاوی در قیمت آن نماد باشد;
واگرایی: اندیکاتورهای مشخصی همچون RSI وجود دارند که واگرایی را در بازار به شما نشان می دهند. اگر سیگنال این اندیکاتورها با قیمت واگرایی را نشان داد، پس می توان احتمال داد که یک تله خرسی یا گاوی (بسته به نوع روند) در حال رخ دادن است. اگر واگرایی وجود نداشت، پس تله ای هم وجود ندارد;
حجم: حجم معاملات در یک نماد، شاخص بسیار مهمی است که می تواند خبر از وجود یا عدم وجود تله گاوی و تله خرسی به ما بدهد. زمانی که حجم معاملات به طور چشمگیری کاهش یا افزایش پیدا می کند، نشان از تغییرات قیمتی اساسی است اما زمانی که حجم زیاد تغییر نکرده باشد، با توجه به نوع روند اصلی، نشانه مهمی از وجود یک تله گاوی و یا خرسی در بازار است.
البته این عوامل در کنار هم نتیجه بهتری خواهند داد و به تنهایی نباید به نتیجه هیچکدام از آنها اعتماد صد در صد کرد. همیشه در زمان تحلیل، فاکتورهای مختلف را با هم بسنجید تا نتایج اطمینان بخش تری حاصل کنید.
پس از شناسایی درست تله ها راحت تر و منطقی تر می توانیم تصمیم گیری کنیم. مهم ترین عاملی که می تواند شما را در تله ها نجات دهد، رعایت اصول مدیریت ریسک است. اگر از ابزارهای مدیریت ریسک، همچون حد ضرر در معاملات خود استفاده کنید، تله های غیر منتظره بازار نیز ضربه چندانی به سرمایه شما وارد نخواهد کرد و قبل از بروز فاجعه به سرعت جلوی آن را خواهد گرفت.
***
تله گاوی و تله خرسی مکرراً در تمامی بازارهای مالی رخ می دهند، پس اگر می خواهید در بازارهای مالی، بلند مدت فعالیت داشته و موفق باشید، بدیهی است که باید این تله ها را شناخته و از آنها بر حذر باشید یا بتوانید به سرعت خود را از دام آنها برهانید.