در یک تعریف ساده میتوان گفت فارکس یک بازار مالی جهانی است که به افراد در سراسر جهان امکان داد و ستد ارزهای مختلف را میدهد. هنگامی که به یک سفر خارج از کشور میروید، باید صرافی در فرودگاه پیدا کنید تا پولی که دارید را به واحد پول کشور مقصد تبدیل کنید. با مراجعه به صرافی متوجه میشوید که ارزهای مختلف نرخهای متفاوتی دارند. شما با تبادل ارز در صرافی، اساسا وارد بازار فارکس شدهاید. در واقع شما یک ارز را با ارز دیگر مبادله کردهاید.
افراد، مشاغل، بانکهای مرکزی و دولتها برای خرید خدمات و کالاهای اقتصادی از ارز استفاده میکنند تا بتوانند با کشورهای دیگر تجارت کنند. هنگامی که آنها محصولی را با ارزهای مختلف خریداری میکنند و یا به تعطیلات میروند و هزینههای سفر را پرداخت میکنند، در حال معامله فارکس هستند. با وجود این، خرید و فروش محصول و یا پرداخت هزینههای خدمات و سفر تنها هدف معاملات فارکس نیست. بسیاری از معاملهگران هستند که از نوسانات و اختلاف قیمت میان ارزهای متفاوت استفاده میکنند تا ثروت خود را افزایش دهند.
بازار فارکس چیست؟
واژه فارکس مخفف Foreign Exchange است و به معنای تبادل ارزهای خارجی است. فارکس یک بازار غیر متمرکز است که به عنوان بزرگترین بازار مالی جهان شناخته میشود. طبق آخرین آمارها، بازار فارکس بالغ بر ۷.۵ تریلیون دلار حجم معاملات در گردش روزانه دارد. برای درک بزرگی این رقم کافی است حجم معاملات روزانه بورس آمریکا (NYSE) را در نظر بگیرید. در مقایسه با بازار فارکس، بورس آمریکا روزانه فقط ۲۰۰ میلیارد دلار حجم معاملات روزانه دارد.
در بازار فارکس، معاملات به صورت جفت ارزها معامله میشوند. به عبارت دیگر، شما یک ارز را با ارز دیگر مبادله میکنید. برای مثال، هنگام خرید جفت ارز یورو/دلار، ارز یورو خریداری میکنید و در قبال آن ارز دلار آمریکا را میفروشید. اگر در خرید خود خوششانس باشید و قیمت یورو افزایش پیدا کند، ارزش پولی شما افزایش پیدا میکند و بنابراین سود میکنید.
یک تصور غلط در مورد ارزها وجود دارد. تصور میشود که یک ارز به طور مطلق میتواند ارزش خود را از دست بدهد و یا ارزش بیشتری کسب کند. واقعیت این است که ارزش ارزها به طور مطلق افزایش و کاهش پیدا نمیکنند. برای کاهش ارزش یک ارز، ارزش ارزهای مرتبط با آن باید افزایش پیدا کنند. یعنی ممکن است اقتصاد کشور آمریکا شکوفا شود و ارزش دلار آن افزایش پیدا کند و در مقابل ارزهای دیگر مانند یورو یا ریال به دلیل شکوفایی در اقتصاد آمریکا کاهش قیمت داشته باشند. بنابراین، کاهش ارزش پولی یک کشور فقط به دلیل اقتصاد بد آن کشور نیست بلکه به عواملی دیگری نیز وابسته است.
انواع بازارهای فارکس
معامله در بازار فارکس به روشهای مختلفی توسط افراد، بانکها و موسسات انجام میشود. دو روش اصلی آن عبارت است از معاملات اسپات و آتی.
- روش اسپات: معامله به روش اسپات از سرعت بالایی برخوردار است و خریداران و فروشندگان در قیمت لحظهای جفت ارزها معامله خود را انجام میدهند. معاملات اسپات توسط همه افراد و موسسات انجام میشود. با وجود این، بخش عمده معاملات اسپات بانکها و مراکز سرمایهگذاری تشکیل میدهند. به دلیل حجم معاملات بالای این موسسات، آنها از روش اسپات برای اهداف خود استفاده میکنند.
- روش آتی: در روش آتی هیچ ارزی به طور آنی معامله نمیشود بلکه طرفین معامله با یکدیگر قرارداد میبندند تا در یک تاریخ مشخص در آینده، مقدار معینی ارز با یکدیگر مبادله کنند. شرکتهای بزرگ از این روش برای پوشش ریسک استفاده میکنند و از خود در برابر تغییر قیمتهای آینده محافظت میکنند. همچنین معاملهگران خردی که ریسکپذیر هستند و تمایل دارند از تغییرات قیمتی سود کسب کنند، در بازار معاملاتی آتی معامله میکنند.
ویژگیهای بازار فارکس
اکثر معاملهگران و سرمایهگذاران در بازار مدرن به فارکس وارد میشوند زیرا یک بازار جهانی با نقد شوندگی بسیار بالا است. اگرچه ورود به بازار فارکس بدون دانش کافی ممکن است خطراتی برای افراد داشته باشد اما فارکس به عنوان مناسبترین بازار برای مبتدیان و کسانی که تازه قصد ورود به بازار را دارند شناخته میشود.
به دلیل ویژگیهای ذاتی بازار فارکس، مزایا و فرصتهای گوناگونی برای معاملهگران و سرمایهگذاران مهیا میشود تا بتوانند از آن سود کسب کنند. در ادامه مقاله به بررسی ویژگیهای بازار فارکس میپردازیم و مزایا و معایب آن را مورد بررسی قرار میدهیم.
مزایا
- تنوع در معاملات: بازار فارکس بیش از ۱۲۸ جفت ارز در اختیار معاملهگران قرار میدهد. ارزهای مختلف در نوسان و حجم معاملات با یکدیگر متفاوت هستند و معاملهگر بر اساس استراتژی خود این آزادی را در اختیار دارد که هر جفت ارزی که میخواهد را انتخاب کند. به دلیل تفاوت در حجم معاملات، برخی جفت ارزها راحتتر معامله میشوند. جفت ارزهای با بیشتر حجم نقدینگی عبارتاند از یورو/دلار، پوند/دلار، دلار/یِن و دلار استرالیا/دلار آمریکا.
- قابلیت انجام معامله با سرمایه کم: اگر چه سرمایهگذاران و معاملهگران حرفهای توصیه میکنند که با یک سرمایه حداقلی ۱۰۰۰ یا ۵۰۰۰ دلار شروع به معامله در بازار فارکس کنید، اما بازار فارکس به معاملهگران مبتدی و تازهکار اجازه میدهد با سرمایه اندک حتی ۱۰۰ دلار نیز به معامله بپردازید. پلتفرمهای فارکس با در اختیار گذاشتن اهرمهای متنوع به معاملهگران با سرمایه کم کمک میکند سودهای خوبی از بازار بدست آورند. البته باید توجه داشت که اهرمهای بالا ریسک در معاملات را بالا میبرید و شما هموار باید مدیریت ریسک را در معاملات خود اعمال کنید.
- نقدینگی زیاد: به علت جهانی بودن و دسترسی آسان به بازار فارکس، سرمایهها راحتتر وارد این بازار میشوند و همین امر سبب شده است نقدینگی در فارکس به طرز چشمگیری زیاد باشد. این بازار به دلیل فعالیت ۲۴ ساعته خود و سرعت نقد شوندگی بالا به شما اجازه میدهد در هر لحظه که اراده کنید و با تنها یک کلیک ساده به خرید و فروش و انجام معاملاتی خود بپردازید.
- علت فعالیت ۲۴ ساعته بازار فارکس، تفاوت در مناطق زمانی کشورهای مختلف است به طوری که بازار به چهار منطقه زمانی سیدنی، توکیو، لندن و نیویورک تقسیم شده است. بنابراین در هر لحظه تعداد زیادی از افراد و موسسات وجود دارند که شما میتوانید معامله خود را با آنها در لحظه انجام دهید. جهانی بودن بازار فارکس نیز یکی دیگر از مزایای آن است که به افزایش نقدینگی کمک میکند.
- قابل معامله با سبکهای مختلف معاملاتی: یک معاملهگر موفق قبل از ورود به بازار و انجام معاملات خود، استراتژی مناسبی انتخاب میکند تا بتواند با بهرهگیری از آن به سوددهی برسد. هر استراتژی منحصربهفرد است و معاملهگر آن را بر اساس تجربیات، روحیات و مهارتهای خود انتخاب میکند. بازار فارکس این قابلیت را دارد که پذیرای هر نوع سبک معاملاتی باشد. اگر معاملهگر اسکلپ، سوئینگ، روزانه و یا هر سبک دیگری هستید، میتوانید در بازار فارکس به راحتی معاملات خود را انجام دهید.
- هزینههای پایین: تکنولوژی و کامپیوترها تحول اساسی در سرمایهگذاری ایجاد کرده است. به لطف تکنولوژی، پلتفرمهای مختلف توانستهاند هزینههای معامله در بازارهای جهانی فارکس را کاهش دهند. هزینه تراکنشها نسبت به گشته بسیار کاهش پیدا کرده است و اسپرد قیمتی نیاز کم شده است. کاهش هزینهها ورود معاملهگران با سرمایه کم به بازار را تسهیل کرده است. در گذشته برای انجام یک معامله، معاملهگر باید صدها دلار هزینه کمیسیون پرداخت میکرد اما اکنون میزان کمیسیون به زیر یک دلار و حتی در بعضی صرافیها و پلتفرمها صفر شده است.
- نوسان قیمت: یکی از موارد اصلی که هر معاملهگر به آن توجه میکند، نوسان است. در واقع معاملهگر با استفاده از نوسانات ارزها است که میتواند به سود دست پیدا کند. معاملهگر اسکالپ جفت ارزهای با نوسان بالا را انتخاب میکند زیرا میخواهد از حرکات سریع قیمت استفاده کند. در مقابل، معاملهگرانی وجود دارند که سیستم معاملاتی آنها نیاز به نوسان کمتری دارد. به طور کلی برخی معاملهگران ازرهای با نوسان بالا را انتخاب میکنند و برخی نوسان پایین را ترجیح میدهند. بازار فارکس میتواند نیاز هر دو را برطرف کند زیرا همانطور که قبلا گفته شد، بیش از ۱۲۸ ارز در بازار فارکس وجود دارد.
معایب
هر چند بازار فارکس دارای مزایای بسیار است اما بر طبق یک قاعده کلی در طبیعت، هیچ چیز کامل نیست. بازار فارکس نیز معایب و ریسکهای خاص خودش را دارد و شما به عنوان یک معاملهگر فارکس باید از آنها مطلع باشد تا بتوانید از آنها در برابر خود محافظت کنید.
- پیچیدگی در تعیین قیمتها: قیمت ارزها به عوامل مختلفی بستگی دارد. از جمله این عوامل میتوان به سیاستها، ثبات اقتصادی، رویدادهای جهانی، بلایای طبیعی و جنگ اشاره کرد. هر کدام از این عوامل تاثیر متفاوتی بر ارزش ارزهای مختلف میگذارد. بنابراین معاملهگر باید از آنها آگاه باشد و از مدیریت ریسک و مدیریت سرمایه در انجام معاملات خود استفاده کند. یک تحلیل اشتباه و نادیده گرفتن مدیریت سرمایه منجر به زیانهای قابل توجهی خواهد شد و در بعضی موارد شخص همه دارایی خود را ممکن است از دست بدهد. بازار فارکس مانند هر بازار مالی دیگری تابع احتمالات است و هیچ قطعیتی در آن وجود ندارد.
- نوسانات قیمتی: در بخش مزایای بازار فارکس، نوسان قیمت را به عنوان یک مزیت در نظر گرفتیم. اما باید توجه کنید که نوسانات قیمتی بالا ریسک معاملات شما را افزایش میدهد. معاملهگرانی که از حد ضرر استفاده نمیکنند، در هنگام نوسانات شدید قیمت ضررهای بزرگی خواهند کرد. نوسان زیاد هم یک مزیت محسوب میشود و هم یک عیب در نظر گرفته میشود. اگر معاملهگر از مدیریت ریسک در استراتژی معاملاتی خود استفاده کند، نوسان قیمت به یک مزیت برای او تبدیل خواهد شد و از خطرات آن ایمن میماند.
- اهرمهای بالا: پلتفرمهای بازار فارکس اهرمهای مختلفی در اختیار کاربران خود قرار میدهند. اهرمها به معاملهگر اجازه میدهد چندین برابر سرمایه خود معامله انجام دهد. پلتفرمهایی هستند که اهرم ۵۰۰ در اختیار کاربرانش قرار میدهد. اهرم بالا همیشه یک مزیت نیست و ریسک معاملات شما را افزایش میدهد. هر چه اهرمی که استفاده میکنید بیشتر باشد، ریسک معامله شما نیز به همان میزان بیشتر میشود. با دقت در انتخاب اهرم، ریسک معاملات خود را کنترل کنید.
سخن پایانی
بازار فارکس بزرگترین بازار مالی جهان است و فرصتهای کسب درآمد خوبی در اختیار فعالان آن قرار داده است. شما میتوانید با یک کامپیوتر و یا تلفن هوشمند، ۲۴ ساعت شبانه روز به این بازار دسترسی داشته باشید و معاملات خود را انجام دهید. با وجود فرصتهای بسیار برای کسب سود، بازار فارکس دارای ریسک بالایی است. معاملهگر بازار فارکس برای موفقیت در آن باید دارای نظم، انضباط و مدیریت ریسک باشد و در صورت نداشتن یک استراتژی معاملاتی موثر، دارایی خود را از دست خواهد داد.
منابع