اوراق قرضه در واقع نوعی ابزار مالی با درآمد ثابت می باشد؛ معمولا منتشر کنندگان اصلی این اوراق دولت ها و شرکت های بزرگ می باشند که با انتشار این اوراق بین مردم، شرکت ها، نهاد های مالی و دولت های دیگر از آن ها پول قرض می گیرند. افراد حقیقی و حقوقی با خریدن این اوراق باعث تامین سریع پروژه های بزرگ می شوند.
آشنایی با اوراق قرضه
اوراق قرضه در واقع نوعی ابزار مالی با درآمد ثابت می باشد؛ این اوراق نشان دهنده میزان بدهی وام گیرنده به وام دهنده و تمامی جزئیات مربوط به تامین مالی، هستند. شرکتها، شهرداریها، استانها و دولت ها این اوراق را با هدف تامین مالی پروژه های خود منتشر می کنند. در واقع خریداری این اوراق از منتشر کننده آن ها طلبکار می باشد. مواردی مانند: سر رسید، میزان سود و نحوه پرداخت سود و جزئیات دیگر در این اوراق قید شده اند.
منتشر کنندگان اوراق قرضه
معمولا منتشر کنندگان اصلی این اوراق دولت ها و شرکت های بزرگ می باشند که با انتشار این اوراق بین مردم، شرکت ها، نهاد های مالی و دولت های دیگر از آن ها پول قرض می گیرند. به عنوان مثال: دولت ها برای ساخت زیرساخت ها نیازمند منابع مالی می باشند و برای تامین این منابع، مبالغی را از مردم و شرکت ها قرض می گیرند.
گاهی اوقات جنگ های ناگهانی نیز می توانند دولت را مجبور به انتشار سریع این اوراق بین نهاد ها و مردم برای تامین مالی نیاز های جنگ نماید. شرکت ها تنها در صورتی که بانکها توانایی مالی لازم برای تامین هزینه های پروژه های شرکت مانند: خرید تجهیزات، زمین و یا اجرای پروژه های سودآور و… را نداشته باشند. به طور معمول شرکت های بزرگ به منابع مالی بزرگتری از بانک های معمولی نیاز دارند. این اوراق با وجود سادگی زیاد خود مشکل تامین مالی پروژه های بزرگ را حل می کنند.
افراد حقیقی و حقوقی با خریدن این اوراق متناسب با توان مالی خود، مبالغی را به دولت و یا شرکت قرض داده و در نتیجه پروژه های بزرگ به سرعت تامین مالی می شوند. بازار این اوراق نیز به فعالین این بازار برای فروش سریع اوراق کمک می کند.
نحوه کار اوراق قرضه
اوراق قرضه به اوراق بهادار با درآمد ثابت نیز شناخته می شوند؛ این اوراق همانند سهام و بازار پول، از مهمترین بازار های مالی برای سرمایه گذاران می باشند. بسیاری از این اوراق توسط شرکت ها و دولت ها در بازار، معامله می شوند و هرکسی می تواند به سادگی مانند بازار سهام و یا بازار فارکس این اوراق را خریداری نماید. این اوراق گاهی به صورت مستقیم و توسط شرکت ها به سرمایه گذاران داده می شود. تمامی جزئیات بازپرداخت روی این اوراق به صورت دقیق ذکر شده است.
معمولا قیمت این اوراق روی ورقه به ارزش ۱۰۰ یا ۱۰۰۰ دلار نوشته می شود، این ارقام در واقع بنام ارزش اسمی اوراق شناخته می شوند؛ اما قیمت بازاری این اوراق با قیمت اسمی آن متفاوت می باشد. قیمت بازاری این اوراق با توجه به عرضه و تقاضا و وضعیت نرخ بهره موجود در بازار تعیین می شود. بین نرخ بهره و قیمت اوراق یک رابطه معکوس وجود دارد و این بدین معنی است که در صورت افزایش نرخ بهره قیمت بازاری اوراق کاهش پیدا کرده و در صورت کاهش نرخ بهره قیمت بازاری اوراق افزایش پیدا می کند. علاوه بر این مدت زمان باقی مانده تا سر رسیدن این اوراق نیز روی قیمت آن تاثیر دارد.
با این وجود در نهایت دارنده این اوراق، مبلغی برابر با قیمت اسمی نوشته شده روی اوراق به همراه سود تعیین شده برای آن دریافت خواهد کرد. وجود امکان انتقال این اوراق به دیگران باعث شده که بتوان به سادگی آن را با قیمت روز به شخص دیگری فروخت و در این صورت نیازی به نگه داشتن اوراق تا پایان سررسید نخواهد بود.
ویژگی های اوراق قرضه
برخی از ویژگی های این اوراق عبارتند از:
1_ ارزش اسمی: هر ورقه از این اوراق یک ارزش اسمی مربوط به خود را دارد و این ارزش در حقیقت همان پولی است که فرد در زمان تسویه به ازای هر اوراق دریافت می کند.
2_ نرخ کوپن: این نرخ در حقیقت همان نرخ بهره ای می باشد که توسط منتشر کننده اوراق و متناسب با ارزش اسمی آن ها به طلبکاران پرداخته می شود.
3_ تاریخ پرداخت کوپن: تاریخ تعیین شده برای پرداخت سود اوراق که به طور معمول به صورت بازپرداخت اوراق شش ماهه می باشد، تاریخ پرداخت کوپن نام دارد. توجه داشته باشید که دوره زمانی بازپرداخت آن ها به صادرکنندگان این اوراق بستگی دارند.
4_ تاریخ سررسید: تاریخ سررسید و یا همان تاریخ انقضای این اوراق که با فرا رسیدن زمان آن این اوراق به اندازه ارزش اسمی تعیین شده به پول تبدیل می شوند.
5_ قیمت عرضه اوراق قرضه: به طور معمول به منظور افزایش جذابیت این اوراق برای افراد، قیمت عرضه اولیه این اوراق کمتر از قیمت اسمی آن ها می باشد.
6_ ریسک نکول: به ریسک عدم بازپرداخت اوراق در زمان پایان تاریخ انقضای آن ها ریسک نکول گفته می شود. در حقیقت این اوراق بنا به رتبه اعتبار دولت یا شرکت صادرکننده آن و زمان پایان تاریخ انقضای آن می تواند بهره و بازده متفاوتی داشته باشد.