تولید ناخالص داخلی

Gross Domestic Product – GDP

تولید ناخالص داخلی (GDP) به کل ارزش پولی (مثلا در ایران ارزش ریالی) یا بازاری تمامی کالاها و خدمات نهایی تولید شده در داخل مرزهای یک کشور طی یک دوره زمانی معین گفته می شود.

به عنوان معیاری گسترده از کل تولید داخلی، GDP همچون یک کارت ارزیابی جامع از سلامت اقتصادی یک کشور مشخص عمل می کند.

اگرچه این شاخص معمولاً به صورت سالانه محاسبه می شود، اما گاهی اوقات به صورت فصلی نیز ارائه می گردد.

به عنوان مثال، در ایالات متحده، دولت برآورد تولید ناخالص داخلی سالانه را برای هر سه ماهه مالی و همچنین برای سال تقویمی منتشر می کند.

مجموعه داده‌های منفرد موجود در این گزارش در شرایط واقعی ارائه شده ‌اند، بنابراین اطلاعات برای تغییرات قیمت تعدیل می ‌شوند و در نتیجه خالص از تورم اند.

آشنایی بیشتر با تولید ناخالص داخلی (GDP)

محاسبه شاخص یک کشور شامل موارد زیر می شود:

• تمام مصارف خصوصی و عمومی
• هزینه‌ های دولتی
• سرمایه ‌گذاری ‌ها
• اضافات به موجودی ‌های خصوصی
• هزینه‌ های ساخت و ساز پرداخت شده
• تراز بازرگانی برون مرزی

از میان تمام اجزایی که تولید ناخالص داخلی یک کشور را تشکیل می دهند، تراز بازرگانی برون مرزی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
تولید ناخالص داخلی یک کشور زمانی افزایش می یابد که:

ارزش کل کالاها و خدماتی که تولیدکنندگان داخلی به کشورهای خارجی می فروشند، از ارزش کل کالاها و خدمات خارجی که مصرف کنندگان داخلی خریداری می کنند، بیشتر شود.

چنانچه این وضعیت پیش آید، با این لفظ از آن یاد می شود که کشور، مازاد تجاری دارد.

چنانچه وضعیت معکوس رخ دهد؛

یعنی مقداری که مصرف کنندگان داخلی برای محصولات خارجی هزینه می کنند از مجموع آنچه تولیدکنندگان داخلی می توانند به مصرف کنندگان خارجی بفروشند بیشتر باشد، به آن کسری تجاری می گویند.

در این شرایط، تولید ناخالص داخلی یک کشور کاهش می یابد.

انواع تولید ناخالص داخلی

این شاخص را می توان به روش های مختلفی گزارش کرد که اطلاعات حاصل از هر کدام، تفاوت های جزئی با یکدیگر دارند.
در این مقاله به توضیح برخی از این انواع می پردازیم.

تولید ناخالص داخلی اسمی – Nominal GDP

نوعی ارزیابی از تولید اقتصادی است که قیمت های جاری را در محاسبه لحاظ می کند.

به عبارت دیگر، تورم یا سرعت افزایش قیمت ها را از معادله حذف نمی کند که این می تواند رقم رشد را افزایش دهد.

تمام کالاها و خدماتی که در تولید ناخالص داخلی اسمی محاسبه می ‌شوند، با قیمت‌ هایی که آن کالاها و خدمات واقعاً در آن سال با آن رقم فروخته شده‌ اند ارزیابی می ‌شوند.

این فاکتور بر حسب واحد پول محلی یا دلار آمریکا بر اساس نرخ مبادله واحد پول در بازار ارز برای مقایسه کشورها در شرایط صرفاً مالی ارزیابی می شود.

تولید ناخالص داخلی اسمی، هنگام مقایسه فصل های مختلف تولید در همان سال استفاده می گردد.هنگام مقایسه این شاخص دو یا چند سال، از تولید ناخالص داخلی حقیقی استفاده می شود؛
به این دلیل که در واقع حذف تأثیر تورم به فرآیند مقایسه سال های مختلف این امکان را می دهد تا صرفاً بر حجم متمرکز شود.

تولید ناخالص داخلی حقیقی – Real GDP

تولید ناخالص داخلی حقیقی یک معیار تعدیل شده بر اساس تورم است که مقدار کالاها و خدمات تولید شده توسط یک اقتصاد را در یک سال معین منعکس می کند.
در این محاسبه، قیمت ها سال به سال ثابت نگه داشته می شوند تا تأثیر تورم یا کاهش آن را از روند تولید در طول زمان جدا کنند.
از آنجایی که این شاخص بر اساس ارزش پولی کالاها و خدمات است، بنابراین در معرض تورم قرار می گیرد.

افزایش قیمت ها باعث افزایش تولید ناخالص داخلی یک کشور می شود، اما این لزوماً منعکس کننده تغییر در کمیت یا کیفیت کالاها و خدمات تولید شده نیست.
بنابراین، تنها با نگاه کردن به GDP اسمی، تشخیص اینکه آیا این رقم به دلیل افزایش واقعی تولید افزایش یافته است یا صرفاً به دلیل افزایش قیمت ها، دشوار است.

اقتصاددانان از فرآیندی که تورم را تنظیم می کند استفاده می نمایند تا به تولید ناخالص داخلی حقیقی برسند.

با تعدیل تولید در هر سال معین برای سطوح قیمتی در یک سال مرجع که سال مبنا نیز نامیده می‌ شود، اقتصاددانان می ‌توانند تأثیر تورم را تعدیل نمایند. به این ترتیب، می توان تولید ناخالص داخلی یک کشور را از سالی به سال دیگر مقایسه کرد و مشاهده نمود که آیا رشد واقعی وجود دارد یا خیر.

GDP اسمی معمولاً بالاتر از GDP حقیقی است؛ چرا که تورم معمولاً یک عدد مثبت است.

GDP حقیقی تغییرات در ارزش بازار را محاسبه می کند، بنابراین تفاوت بین ارقام تولید را از سالی به سال دیگر کاهش می دهد. اگر اختلاف زیادی بین GDP حقیقی و اسمی یک کشور وجود داشته باشد، ممکن است نشانگر تورم یا کاهش تورم قابل توجه در اقتصاد آن کشور باشد.

تولید ناخالص داخلی سرانه – GDP per capita

تولید ناخالص داخلی سرانه، محاسبه GDP به ازای هر نفر در جمعیت یک کشور است که نشان می دهد که میزان تولید یا درآمد به ازای هر فرد در یک اقتصاد، می تواند میانگین بهره وری یا استانداردهای زندگی متوسط ​​را نشان دهد.
این مفهوم را می توان به صورت اسمی، حقیقی (تعدیل شده با تورم) یا PPP (برابری قدرت خرید) بیان کرد.

در واقع تولید ناخالص داخلی سرانه نشان می دهد که چقدر ارزش تولید اقتصادی را می توان به هر شهروند نسبت داد.

به عنوان معیاری از ثروت کلی ملی یاد می شود؛ چرا که ارزش بازار تولید ناخالص داخلی به ازای هر نفر نیز به آسانی به عنوان معیار رفاه عمل می کند.

چکیده مطالب

• تولید ناخالص داخلی (GDP) به کل ارزش پولی یا بازاری تمامی کالاها و خدمات نهایی تولید شده در داخل مرزهای یک کشور، طی یک دوره زمانی معین گفته می شود.
• این شاخص، تصویری اقتصادی از یک کشور ارائه داده و برای ارزیابی اندازه اقتصاد و نرخ رشد، مورد استفاده قرار می گیرد.

ثبت نام در بروکر آمارکتس